Τετάρτη 11 Μαΐου 2011

Η Βουλευτής κα 'Ελενα Ράπτη (ΔΥ)-ερωτάται...και μας απαντά.

Επιμέλεια συνέντευξης:  Παπαγιώτης Αντώνης-Μάριος  -  Σταματόπουλος Κωνσταντίνος

Πέρασε σε "ψιλά"γράμματα αλλά ήδη άρχισε να απασχολεί την επικαιρότητα η επικείμενη κατάθεση προς ψήφιση στην Βουλή - εκ μέρους του υπουργού Υγείας κου Α. Λοβέρδου - του νομοσχεδίου που αφορά στην Δωρεά Οργάνων (εικαζόμενη συναίνεση). Επικοινωνήσαμε με την βουλευτή της Ν.Δ. κα Ελενα Ράπτη η οποία ασχολείται χρόνια εντός αλλά και εκτός κοινοβουλίου με το νομικό αλλά και το ηθικό πλαίσιο της Δωρεάς Οργάνων στην χώρα μας, για να μας δώσει την δική της οπτική σε ένα θέμα που θα απασχολήσει μελλοντικά τον κάθε Ελληνα πολίτη.


Γίνεται μεγάλο θέμα όσον αφορά τη νομοθετική ρύθμιση που προτίθεται βάσει δημοσιευμάτων να φέρει στο Κοινοβούλιο ο κ. Λοβέρδος προς ψήφιση. Για πρώτη φορά στα χρονικά τίθεται θέμα υποχρεωτικής δωρεάς οργάνων εκ μέρους του αποθανόντος. Ποια είναι η δική σας θέση στο όλο θέμα; 
Πράγματι, μια από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις του νέου νομοσχεδίου για τις μεταμοσχεύσεις είναι η λεγόμενη εικαζόμενη συναίνεση η οποία προτείνεται να αντικαταστήσει την μέχρι σήμερα προβλεπόμενη δήλωση ελεύθερης βούλησης στο συγκεκριμένο θέμα. Έχω εκφράσει επανειλημμένα την άποψή μου. Υπάρχουν χώρες στις οποίες εφαρμόζεται με θεαματικά αποτελέσματα στην αύξηση του αριθμού των μοσχευμάτων. Αυτό όμως από μόνο του δεν μπορεί να αποτελεί κριτήριο για την εφαρμογή της εικαζόμενης συναίνεσης.
Το ζήτημα είναι πολύ πιο σύνθετο. Ένα τόσο κρίσιμο θέμα χρειάζεται πρωτίστως τη συναίνεση της κοινωνίας. Θεωρώ πως είναι ίσως νωρίς να μεταβάλλουμε το νομικό πλαίσιο, ως προς αυτή του τη διάσταση. Είναι όμως αναγκαίο να ενημερώσουμε την κοινωνία με μια διαρκή εκστρατεία στο συγκεκριμένο θέμα.

Έχοντας αναμφισβήτητο φιλανθρωπικό έργο, πιστεύετε πως το κοινωνικό όφελος της δωροδότησης οργάνων και η καταπολέμηση του παραεμπορίου τους, υπερτερεί του ατομικού ανθρώπινου δικαιώματος περιχαράκωσης και διάθεσης του σώματος μας; Μήπως εν τέλει η ψήφιση ενός τέτοιου νομοσχεδίου ελλοχεύει μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που διατυμπανίζει ο κ. Λοβέρδος ότι θα λύσει;
Είναι αλήθεια πως έχουμε μια σημαντική υστέρηση στο θέμα των μοσχευμάτων από πτωματικούς δότες σε σχέση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό όμως δεν πρέπει να μας οδηγήσει σε βιαστικές ρυθμίσεις, που δεν είναι έτοιμη να δεχθεί η κοινωνία. Πολύ φοβάμαι, πέρα από τους όποιους νομικούς προβληματισμούς και τα πιθανά θέματα αντισυνταγματικότητας της συγκεκριμένης διάταξης, μήπως η ρύθμιση αυτή λειτουργήσει αρνητικά στη συνείδηση της κοινωνίας. Και τότε θα έχει χαθεί και άλλο έδαφος σε αυτή τη μάχη της δωρεάς οργάνων σώματος.

 
από ημερίδα της οργάνωσης "Αγάπη" με θέμα - Μεταμοσχεύσεις και Δωρεά Οργάνων Σώματος



Ασχολείστε αρκετά χρόνια μέσω της «Αγάπης» με το νομικό αλλά και το βιοηθικό πλαίσιο στην Ελλάδα όσον αφορά τις μεταμοσχεύσεις. Τι ακριβώς ισχύει αυτήν τη στιγμή που μιλάμε;
Πρέπει να σας πω πως, ως Βουλευτής και Μέλος της Διαρκούς Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων, αλλά και ως Ιδρυτικό Μέλος της Κοινωνικής Οργάνωσης «Αγάπη» ασχολήθηκα σε έκταση με το νομικό και το βιοηθικό πλαίσιο του θέματος των μεταμοσχεύσεων. Σήμερα ισχύει στη χώρα μας ο ν. 2737/1999. Προφανώς η οικονομία του χώρου δεν επιτρέπει την πλήρη ανάλυση των διατάξεων του νόμου, αλλά είναι βέβαιο πως υπολείπεται ενός σύγχρονου πλαισίου που πρέπει να διέπει τις μεταμοσχεύσεις.
Ζητήματα, όπως η διεύρυνση του βαθμού συγγένειας για τη μεταμόσχευση οργάνων από συγγενείς δότες και η πρόταξη ασθενών στη λίστα του EOM (δηλαδή να επιτραπεί σε συγγενείς που δεν μπορούν λόγω ασυμβατότητας, να δώσουν μόσχευμα σε ασθενή – συγγενή τους, να κάνουν δωρεά προς τον ΕΟΜ, με αντάλλαγμα την πρόταξη του συγγενή τους στην Εθνική Λίστα υποψηφίων προς μεταμόσχευση) απουσίαζαν μέχρι σήμερα και ορθώς εισάγονται, δημιουργώντας ένα πληρέστερο πλαίσιο και ένα ασφαλέστερο περιβάλλον στον τομέα των μεταμοσχεύσεων.

Είναι νόμιμο και ηθικό κάποιος που έχει υπογράψει απλώς ένα σύμφωνο συμβίωσης να υποχρεούται να δωρίσει το πλευρό του στη σύντροφό του;
Το νέο νομοσχέδιο δεν εισάγει υποχρέωση δωρεάς οργάνου μεταξύ συζύγων, που δεσμεύονται με σύμφωνο συμβίωσης. Αντιθέτως διευρύνει το δικαίωμα δωρεάς οργάνου από εν ζωή δότη και μεταξύ συζύγων που έχουν δεσμευτεί με σύμφωνο συμβίωσης. Όποτε ο κύριος προβληματισμός που εισάγεται είναι εάν αυτή η διεύρυνση λειτουργήσει ως τρόπος παράκαμψης των διαδικασιών για την απόκτηση μοσχεύματος. Αν δηλαδή, προκειμένου να γίνει μεταμόσχευση οργάνου από ζωντανό δότη, χρησιμοποιηθεί το σύμφωνο συμβίωσης εικονικά προκειμένου να τεκμηριώσει την απαιτούμενη σχέση των προσώπων. Είναι μια διάταξη που χρειάζεται πολύ προσοχή.

Επιτρέψτε μας να επανέλθουμε. Μήπως η κυβέρνηση επιχειρεί, με την αρχή της «εικαζόμενης συναίνεσης», όντας κάποιος ήδη νεκρός να μην δύναται να υποστηρίξει πως δεν επιθυμεί τη δωρεά των οργάνων του, ενώ το ίδιο το κράτος να«εικάζει» και τεκμαίρεται πως επιθυμεί να δωρίσει τα όργανα του; Κάποιοι τολμούν να αναρωτηθούν αν η επιβολή της εξουσίας δεν έχει όριο ούτε στο ίδιο μας το σώμα; Η Ελληνική Ιστορία αλλά και κουλτούρα έχει πολλά παραδείγματα που αναφέρεται ακόμη και πρό Χριστιανικών χρόνων στο σεβασμό στο νεκρό, στην ταφή αλλά και στον σεβασμό στο να μην «σκυλέψουν το νεκρό σώμα». Μήπως εν τέλει γίνει αυτό που η Ιστορία αλλά και η Ηθική μας καταδίκαζε ανεξαρτήτως θρησκείας; Ποια η θέση σας;
Καταρχήν θα σας πω, πως προβλέπεται, για όσους δεν επιθυμούν να γίνουν δότες, να δηλώσουν την άρνησή τους εγγράφως. Ουσιαστικά δηλαδή προβλέπεται η αντίθετη διαδικασία από αυτή που ισχύει σήμερα, δηλαδή να κάνει εγγράφως δήλωση όποιος επιθυμεί να γίνει δότης. Αν κάποιος, με την νέα ρύθμιση της εικαζόμενης συναίνεσης δε δηλώσει εν ζωή εγγράφως την άρνησή του να γίνει δότης, θα θεωρείται μετά το θάνατό του εν δυνάμει δότης.
Η εκτίμησή μου είναι πως πρόκειται για μια διαδικασία με ανυπέρβλητα προβλήματα εφαρμογής στην πράξη. Έχω την αίσθηση πως δε θα σπεύσουν οι πολίτες που αντιτίθενται στη ρύθμιση να δηλώσουν άρνηση, ίσως από άγνοια των διαδικασιών, ίσως σε ένα βαθμό και ως εκδήλωση διαφωνίας και σε μια ρύθμιση που θεωρούν πως παραβιάζει την ελευθερία της βούλησής τους σε ένα πολύ κρίσιμο θέμα. Αναλόγως δεν μπορώ να φανταστώ πως σε όποιους δεν αρνηθούν εγγράφως να είναι δότες, θα αφαιρεθούν μετά το θάνατό τους τα όργανά τους, παρά την πιθανή διαφωνία των συγγενικών τους προσώπων.
Οι ισορροπίες στο θέμα αυτό είναι πολύ λεπτές και νομίζω πως αν παραβιαστούν, αυτό θα έχει δυσάρεστες συνέπειες στη συνολική προσπάθεια προώθησης της ιδέας της δωρεά οργάνων. Αυτό που θέλουμε να πετύχουμε είναι μια κοινωνία με πολίτες που θα έχουν συνείδηση δωρητή. Δε πρέπει ούτε να φοβίσουμε, ούτε να αιφνιδιάσουμε την κοινωνία. Η πολιτεία οφείλει να εισάγει τις διατάξεις που θεωρεί πως θα δώσουν μια ώθηση στο θέμα της αύξησης του αριθμού των μοσχευμάτων, αλλά δεν μπορεί να το κάνει σε βάρος του δικαιώματος της ελεύθερης επιλογής των πολιτών για το αν θα γίνουν ή όχι δωρητές οργάνων σώματος.

Πιστεύετε πως η κυβέρνηση έχει ωστόσο επικοινωνήσει την σημαντικότητα της δωρεάς οργάνων στο ευρύ σώμα πολιτών;
Προσπάθειες έχουν γίνει από όλες τις κυβερνήσεις και βεβαίως από πολλές εθελοντικές οργανώσεις και φορείς. Θεωρώ όμως πως οι προσπάθειες υπολείπονταν σε δυναμική και διάρκεια κάτι που δικαιολογεί και το μέτριο αποτέλεσμα στους στατιστικούς δείκτες αύξησης του αριθμού των μοσχευμάτων. Πιστεύω πως είναι απολύτως αναγκαίο να γίνει μια διαρκής εκστρατεία για τη δωρεά οργάνων. Με έναρξη αλλά χωρίς λήξη. Οι πολίτες πρέπει να βρούνε απαντήσεις στα ερωτήματά τους. Να βεβαιωθούν, να νοιώσουν ασφαλείς. Αυτό που αναζητείται είναι να κάνουμε τους πολίτες που θεωρούν τη δωρεά μια ανεκτίμητη πράξη προσφοράς ζωής, συμμέτοχους σε αυτή τη διαδικασία. Αυτό που θέλουμε να δημιουργήσουμε είναι συνειδητούς δότες.

Μήπως η διαπίστωση ότι είναι μονόδρομος η «εικαζόμενη συναίνεση», ανοίγει δρόμο και για άλλες "απολυταρχικές" νομικές ρυθμίσεις εις βάρος των πολιτών;
Δεν μπορώ να δεχθώ τη γενίκευση. Ούτε βεβαίως και να χρεώσω στον Υπουργό πρόθεση για εισαγωγή μιας απολυταρχικής διάταξης και μάλιστα ως μέρος σχεδίου για την επέκταση ανάλογων ρυθμίσεων και σε άλλους τομείς. Εγώ θεωρώ καλόπιστα πως το κίνητρο του Υπουργού είναι να αυξήσει τον αριθμό των δωρητών και κατ’ επέκταση των μοσχευμάτων. Γι’ αυτό άλλωστε έθεσε σε δημόσια διαβούλευση όλα τα αιτήματα των φορέων που κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί σχετικά με το θέμα και αφού συζητηθεί το σχέδιο νόμου στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων θα αποφασιστεί ποιες διατάξεις θα περάσουν στην Ολομέλεια προς ψήφιση.

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το γεγονός πως ζούμε σε εποχή ΔΝΤ, του οποίου ο έλεγχος επιβλήθηκε και δεν ήταν αποτέλεσμα για παράδειγμα δημοψηφίσματος όπως σε άλλες χώρες, πιστεύετε πως το ΠΑΣΟΚ έχει αποταθεί γενικά στο δόγμα της «εικαζόμενης συναίνεσης» για να νομιμοποιήσει τις αποφάσεις του;
Δεν μπορώ, όπως σας είπα και παραπάνω, να συμφωνήσω με αυτή σας τη σκέψη, ελπίζοντας να μη με διαψεύσει η συνέχεια, ειδικά μάλιστα όταν προτάσσεται ένα τόσο κρίσιμο θέμα. Θεωρώ πως τα θέματα γύρω από τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις δεν προσφέρονται για πολιτική.

Με βάση την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και την εκδήλωση φαινομένων αποδοκιμασίας των πολιτικών, υπό το φόβο των προπηλακισμών, επηρεάστηκε η καθημερινή σας διάθεση να κυκλοφορείτε στο κέντρο της Θεσ/νίκης και των Αθηνών;
Πιστεύω πως η αποδοκιμασία των πολιτών αφορά κυρίως στο πρόσωπο της πολιτικής και ενδεχομένως και κάποιων αρνητικών πρωταγωνιστών της. Δεν μπορεί κάποιος να αδικήσει τους πολίτες για όσα αισθάνονται. Ούτε βεβαίως να μη δεχθεί τις μεγάλες ευθύνες του πολιτικού συστήματος για τη σημερινή κατάσταση της χώρας. Η αλλαγή του κλίματος δεν μπορεί να αρχίσει ακυρώνοντας τα αισθήματα των πολιτών. Μπορεί να αρχίσει αλλάζοντας την αντίληψη και τις πρακτικές του πολιτικού συστήματος. Σε ό,τι με αφορά η διάθεσή μου επηρεάζεται από το γεγονός πως η εικόνα της πολιτικής στη χώρα μας έχει συνδεθεί με έννοιες και διαδικασίες που δεν την τιμούν.

Πώς κρίνετε την αλλαγή που επιτελείται στη Ν.Δ.; Αλλαγή σήματος, Αλλαγή γραφείων, πολλοί φοβούνται αλλαγή πλεύσης. Υπάρχει …συνέχεια ή υπάρχει πλήρης αποκοπή με τον ομφάλιο λώρο της Καραμανλικής περιόδου; Πολλοί μιλούν για κομβικό σημείο. Προ Καραμανλή και μετά Καραμανλή εποχή… η δική σας οπτική;
Η δική μου οπτική είναι πως η Νέα Δημοκρατία αλλάζει. Από τους συμβολισμούς μέχρι την ουσία της πολιτικής, επιχειρεί μια συνολική αλλαγή σε πολιτικές, εικόνα και πρόσωπα. Έχει συγκροτημένο πολιτικό λόγο, έχει προτάσεις ουσίας, έχει την υπευθυνότητα που οφείλει να έχει ένα κόμμα εξουσίας. Δεν υπάρχουν πολλές Νέες Δημοκρατίες, Υπάρχει μια ενωμένη Νέα Δημοκρατία με σύγχρονο λόγο, που λειτουργεί στην ίδια συχνότητα με την κοινωνία.





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...